WIĘKSZE TRZĘSIENIA ZIEMI
W BIBLII czytamy o Górze Synaj, która się trzęsła bardzo (2 Moj. 19:18), o pożarciu Korego przez ziemię (4 Moj. 16:31-33), o trzęsieniach ziemi w czasach Saula (1 Sam. 14:15), Uzjasza (Zach.l4:5; Amos 1:1) i w Filipii, kiedy to Apostoł Paweł i Sylas (Dz.Ap. 16:25,26) zostali uwolnieni. Podajemy tu dodatek na temat symbolicznych trzęsień ziemi wspomnianych w poprzednim artykule.
O trzęsieniach ziemi pisali starożytni świeccy pisarze, szczególnie Arystoteles, Seneka i Pliniusz. Inne trzęsienia ziemi wystąpiły w Laodycei, Hierapolisie itd., w Azji Mniejszej i Syrii w 494 roku, Jerozolima w latach 746, 755 i 1036, całej Ziemi Świętej w latach 551, 658, 1170, 1202 (Damaszek i Tyr zostały zrównane z ziemią) i 1837, w Syrii w 859 (1500 domów w Antiochii było zniszczonych), 1402, 1759 i 1822 (Aleppo zostało zniszczone).
Wskutek trzęsienia ziemi ucierpiało wiele innych miejsc. Prawdopodobnie najpotężniejsze trzęsienie ziemi w przeszłości było w Lizbonie w 1755 roku, w którym zmarło 60 000 ludzi. W tym stuleciu najpoważniejsze trzęsienia ziemi, jeśli chodzi o straty w ludziach, wydarzyły się w latach 1908 (85 000 zabitych), w 1920 (100 000), w 1923 (95 000), w 1970 (70 000), w 1976 (655 000 - 750 000 zmarłych) i w 1988 (55 000).
W 1858 roku termin sejsmologia (z greckiego seismos, trzęsienie ziemi, ruch jakby poruszenie sitem) był wprowadzony przez Roberta Malleta. O pierwszym trzęsieniu doniósł dokładnie sejsmograf skonstruowany przez prof. Jamesa Ewinga w 1880 roku.
Chociaż było wiele trzęsień ziemi w historii, które nie zostały zarejestrowane, wierzymy, że częstotliwość ich występowania wzrastała, jak to potwierdza następujący zapis większych trzęsień ziemi w minionym stuleciu:
1833 - Holenderskie Indie: erupcja Kraka tu, gwałtowne wybuchy zniszczyły dwie trzecie wyspy, morskie fale pojawiły się w odległości takiej jak Cape Horn i być może Anglia - obliczono 36 000 zmarłych.
1891 - Prowincje Mino i Owari (w pobliżu Nagoya), Japonia: 7500 zabitych, 200 000 domów zniszczonych.
1897 - Asam, Indie: odczuwane na obszarze 1 750 000 mil, raporty naukowe o tym trzęsieniu i Mino - Owari zapoczątkowały współczesną sejsmologię.
1902 - Martynika, Indie Zachodnie: Góra Pelee wybuchła i zupełnie zmiotła miasto St. Pierre, 40 000 zginęło.
1906 - San Francisco, Kalifornia: około 500 zabitych.
1908 - Mesyna, Sycylia, około 85 000 zabitych, miasto zupełnie zniszczone.
1920 - Kansu, Chiny: obsunięcie się ziemi, około 100 000 zabitych.
1923 - Japonia, Jokohama: zupełnie zniszczona, a Tokio zniszczone w około 50%, 95 000 straciło życie.
1935 - Quetta, Indie: w przybliżeniu zabitych 50 000.
1939 - Chile: 50 000 mil kwadratowych zrównanych z ziemią, 30 000 ludzi zabitych.
1939 - północna Turcja: ciężkie trzęsienie ziemi zniszczyło miasto Erzincan, około 100 000 ofiar.
1949 - Ekwador: około 6000 zabitych, 50 miast zmiotło.
1950 - Indie: drugie z serii ciężkich trzęsień ziemi według zapisu dotknęło 30 000 mil kwadratowych w Asamie, 20 000 - 30 000 zabitych.
1960 - Agadir, Maroko: trzęsienie ziemi, fala pływo wa i ogień zniszczyły miasto w 80%, w przybliżeniu 12 000 zmarło.
1962 - Iran, trzęsienie ziemi spowodowało śmierć ponad 12 000 osób.
1964 - Alaska: jedno z najcięższych trzęsień ziemi w historii południowej Alaski, podniosło w górę 25 000 mil kwadratowych brzegu. Szkody wyniosły 750 000 milionów dolarów, 114 straciło życie.
1968 - Iran: 18 000 - 20 000 zabitych w Chorasanie wskutek poważnego trzęsienia ziemi.
1970 - Peru: zginęło w przybliżeniu 70 000 ludzi, 600 000 straciło dach nad głową, miasto Yungay pogrzebane przez lawinę.
1972 - Managua, Nikaragua: trzęsienie ziemi zniszczyło miasto, grzebiąc pod gruzami 10 000 osób i raniąc 10 000.
1976 - Gwatemala: trzęsienie ziemi w rejonie miasta pozostawiło 23 000 zmarłych i 75 000 rannych.
1976 - Północne Włochy: seria trzęsień ziemi spowodowała około 1000 wypadków śmiertelnych i 100 000 bezdomnych.
1976 - Irian Zach., Indonezja: po trzęsieniu ziemi na stąpiło obsunięcie ziemi zabijając ponad 8000 ludzi.
1976 - Chiny Północne: dwa trzęsienia skupione w okolicy Tangshan obróciły w perzynę miasto i spowodowały śmierć, skromnie licząc 655 000 lub 750 000 mieszkańców.
1976 - Filipiny: trzęsienie ziemi i fala pływowa pozostawiły 8000 zmarłych w południowym Mindanao.
1977 - Wschodnia Turcja: trzęsienia pogrzebały 4 000 do 6000 zmarłych, a 250 000 straciło domy w Prowincji Van.
1978 - Wschodni Iran: poważne trzęsienie zniszczyło miasto Tabas i pozbawiło życia 25 000 osób.
1980 - Południowe Włochy: szczególnie Neapol, ponad 3000 zginęło, 8000 pozostało bezdomnych.
1981 - Iran (dwukrotnie), 3000 zmarłych i 8000 lub więcej poniosło śmierć.
1982 - Północny Jemen: 2800 osób zginęło.
1983 - Południowa Kolumbia: zginęło 250 osób; N. Honshu, Japonia 81 osób; Wschodnia Turcja 1300 zabitych.
1985 - Chile: 146 zabitych; miasto Meksyk: 4200 zabitych.
1987 - Ekwador: 4000 zmarłych.
1988 - Indie, pogranicze Nepalu: 1000 zabitych; Chiny na granicy Burmy: 1000 poniosło śmierć.
1988 - Armenia: 55 000 osób zginęło.
MIERZENIE TRZĘSIENIA ZIEMI
(źródło: Powszechny Almanach)
DO podania rozmiarów trzęsienia ziemi w USA na ogół używa się skali Richtera, systemu opracowanego w 1935r. przez amerykańskiego geologa Charlesa Richtera. Skala Richtera mierzy wielkość trzęsienia ziemi określając stopień intensywności (natężenia) trzęsienia ziemi w skali opartej na ocenie skutków trzęsienia na powierzchni ziemi oraz na wartości przyśpieszenia, jakie uzyskują cząstki gruntu podczas trzęsienia ziemi. Drgania gruntu wywołane trzęsieniem ziemi rejestrowane są przez sejsmografy. Każdy cały numer na skali magnitud przedstawia dziesięciokrotny wzrost (lub obniżenie) w wielkości: magnituda 6 trzęsienia ziemi wytwarza drganie gruntu 10 razy większe niż magnituda 5.
To jednakże nie znaczy, że wielkość (magnituda) 6 trzęsienia ziemi ma dziesięciokrotną energię jednej magnitudy w skali 5. Zmierzenie aktualnej energii wymaga umieszczenia instrumentów w okolicy trzęsienia ziemi. Różne metody były opracowywane w celu określenia energii odpowiadającej magnitudzie a one wskazują, że jedna magnituda odpowiada od trzydziestokrotnych do sześćdziesięciokrotnych zmian w energii. Tak więc energia magnitudy 8 trzęsienia ziemi, wydarzenie bardzo poważne, może być tak duża jak 1 milion do 10 milionów razy w porównaniu z wielkością energii odpowiadającej magnitudzie 4, która może być odczuta, lecz prawie nie wywołująca żadnych szkód.
Inna miara trzęsienia ziemi jest nazwana skalą magnitudy chwilowej. W środowisku uczonych zastępuje ona w wielkim stopniu skalę Richtera.
NIEKTÓRE NIEDAWNE TRZĘSIENIA ZIEMI
DATA MIEJSCE
WIELKOŚĆ
30 maja 1988 Australia 6,5
3 czerwca Nowa Zelandia 6,5
5 lipca Papua, Nowa Gwinea 6,7
20 Tajwan 5,9
23 Papua, Nowa Gwinea 6,7
25 Wyspy Aru, Indonezja 6,8
6 sierpnia Burma, Indie 7.1
10 Wyspy Salomona 7,4
11 Iran 6,1
20 Nepal 6,5
16 października Morze Jońskie 5,8
2 listopada Gwatemala 6,2
6 Chiny, Burma 7,3
17 Wyspa Samar, Filipiny 6,6
3 grudnia Pasadena, Kalifornia 5,0
7 Armenia, ZSRR 6,8
10 stycznia 1989 Indonezja 6,5
22 Tadżykistan 5,3
10 lutego Indonezja 6,8
14 Wyspy Salomona 6,5
10 marca Malawi 6,2
23 maja w pobliżu Nowej Zelandii 8,2
1 sierpnia Iran Zach. Indonezja 5,9
17 października San Francisco Okland, Kalifornia 7,1
18 na granicy Shanxi-Hebei, Chiny 7,1
19 Cherchel, Algeria 6,0
15 grudnia obok wybrz. Mindanao, Filipiny 7,3
27 Newcastle, Australia 5,4
4 marca 1990 Centralno-Zachodni Pakistan 6,1
26 kwietnia Prowincja Qinghai, Chiny 6,8
29 maja Północne Peru 6,4
20 czerwca M. Kaspijskie, blisko Rasht, Iran 7,6
16 lipca Cabanatuan (Wyspa Luzon), Filipiny 7,7
25 października Afganistan i Pakistan 6,0
6 listopada Południowy Iran 6,8
13 grudnia Carlentini, Sycylia 5,1
1 lutego 1991 Hindukusz, Afganistan 6,8
22 kwietnia Cobano, Kostaryka 7,4
29 Gruzja, były ZSRR 7,0
28 czerwca Los Angeles, Kalifornia 5,9
4 lipca Indonezja 6,2
23 Południowe Peru 5,6
24 Irak 5,5
18 września miasto Gwatemala, Gwatemala 6,0
20 października Indie i Nepal 7,1
22 listopada Jemen 4,6
13 marca 1992 Erzinkan, Turcja 6,8
(brak zestawienia za lata 1992 i 1993)
15 stycznia 1994 Reading, Pensylwania 4,6
17 Los Angeles, Kalifornia 6,6
SB ’94,29-31.