KIM BYLI SAMARYTANIE?
Samarytanie odgrywają ważną rolę w rozwijającym się dramacie biblijnym, na przemian tracąc i nabierając znaczenia. W zapisach Nowego Testamentu przesuwają się na główną - chociaż nieco niepochlebną - pozycję. Przedstawiony w niekorzystnym świetle "Samarytanin" jest dobrze znany czytelnikowi Pisma Świętego podobnie jak niegodziwy "nauczony w Piśmie" lub "Faryzeusz". Samarytanin "dobry" był wówczas dla Żyda określeniem sprzecznym ze znaczeniem nazwy. Najbardziej litościwym życzeniem Żyda dla Samarytan było, aby nie mieli udziału w zmartwychwstaniu!
Samarytanie, chociaż nie byli uznawani przez naród żydowski jako część wspólnoty, niemniej byli traktowani jako klasa odrębna od Pogan - mieszanina powstała z grup narodowościowych trzymanych na dystans przez Żydów (Mat. rozdział 10 werset 5). Odnośnik do Ewangelii Jana rozdziału 4 wersetu 4 wydaje się, że zawiera myśl prawie usprawiedliwiającą. Samarytanie, chociaż byli amalgamatem narodowościowym, jednak rościli sobie pretensje do dziedzictwa żydowskiego. Opis zawarty w 2 Królewskiej rozdziale 17 stanowi zwięzły elementarz ich historii.
Samarytanie przesiedleni z innych regionów rozwinęli się w procesie zawierania małżeństw z Żydami i zachowywania w drodze adopcji żydowskiej wiedzy i tradycji. Przyjęli, w zmienionej formie Pięcioksiąg, później zbudowali świątynię na górze Garyzym. Oczekiwali również na Mesjasza. W księdze Ezdrasza rozdziale 4 jest podany opis spotkania Żydów, powracających z wygnania babilońskiego, z Samarytanami w kraju. Wydarzenie to rozwinęło wrogie współzawodnictwo między tymi dwoma narodami, spajając się z upływem czasu we wzajemną nienawiść.
Zmiana w atmosferze nastąpiła, jak Jezus dał to do zrozumienia niewieście przy studni (Ewangelia Jana rozdział 4 wersety 23 i 24). Zapora między Żydem i Samarytaninem miała wkrótce być zniesiona. Pan spędził dwa dni w wiosce samarytańskiej i był gorąco przyjmowany. W księdze Dziejów Apostolskich rozdziale 8 wersetach od 1 do 25 opis podaje jak Filip, Piotr i Jan zanieśli Słowo zbawienia do kiedyś zabronionych samarytańskich wiosek i miasteczek.
Wyrównująca i jednocząca siła Ewangelii Dobrych Nowin rozpoczęła swoje dzieło.