UPRZEDZENIE
UPRZEDZENIE jest to przedwczesne wydanie wyroku. Stwarza ono opinię bez sprawdzenia lub bez należytego sprawdzenia faktów. Ono pośpiesznie przyjmuje wnioski bez zbadania lub też należytego zbadania na czym są one oparte. Uprzedzenie naraża niektórych na oszukanie i omamienie, podczas gdy mała baczna uwaga mogłaby ich uratować od popełnienia takiej pomyłki. Uprzedzenie zadowala się pogłoską, podczas gdy powinno się żądać dowodu. Odrzuca ono na pierwszy rzut oka wszystko, co nie jest potwierdzone przez poprzednie przekonanie, lub co nie odpowiada poprzednim zamiłowaniom, albo też co nie zgadza się z myślą powziętą z góry. Uprzedzenie buntuje się przeciwko temu, co jest nieprzyjemne i przykre. Jest to głęboko osadzona niechęć do rozstania się z tym, do czego ktoś jest przyzwyczajony - uporczywe wahanie się lub odmowa przyjęcia jako prawdę tego, w co dotychczas ktoś nie wierzył. Uprzedzenie niechętnie przyznaje, ażeby własny pogląd mógł być zły a drugich dobry. Sprzyja lub potępia ono pod najdrobniejszym pretekstem. Wzdryga się lub ujmuje ono sprawy jak gdyby było pobudzane kaprysem.
Uprzedzenie nie ogranicza się tylko do osób jako celu, lecz również ma do czynienia z miejscowościami, wierzeniami, partiami i systemami. Stąd wpływ uprzedzenia jest rozległy a jego zło różnorodne. Poglądy uprzedzenia są podobne do roślin rosnących na skałach, które tkwią silnie, pomimo że nie mają prawdziwego zakorzenienia. Uprzedzenie patrzy przez zazdrosne oczy, słucha świerzbiącymi uszami, mówi stronniczo i z tendencyjnym akcentem. Ono czepia się tych rzeczy, które powinny być porzucone, a porzuca te rzeczy, których powinno się trzymać. Gdy jest ubite pozostaje nieufne; zbite i zwyciężone jest posępne i uparte. Uprzedzenie jest zdolne miłować to, co jest najniższe oraz znienawidzieć to, co jest najszlachetniejsze. Nie ma nic zbyt świętego na ataki uprzedzenia lub tak zasłużonego by nie rzucało oszczerstw. Ono jest tak okrutne jak powszechne, tak niesprawiedliwe jak bezlitosne, tak nieprzejednane jak zarozumiałe i źle poinformowane.
Uprzedzenie jest złodziejem i rabusiem. Ono podchodzi potajemnie a jego obecność zazwyczaj nie bywa rozpoznana. Ci, którzy są bezradni wobec władzy uprzedzenia, są skłonni uważać je za swego przyjaciela, podczas gdy w rzeczywistości ono ograbia ich z Prawdy, której w przeciwnym razie mogliby się nauczyć, a która uwolniłaby ich z niewoli błędu, zabobonu i ignorancji, w których są trzymani. W ten sposób uprzedzenie ograbia tych, do których ma dostęp ze zdolności trzeźwego myślenia. Ono trzyma ich oczy wyrozumienia w astygmatycznym stanie, dlatego nie są zdolni osiągnąć poprawnego widoku na sprawy. Są oni uprzedzeni w swym rozmyślaniu i stają się niewolnikami nieprawidłowych konkluzji.
Z powyższego ogólnego opisu widzimy, że uprzedzenie nie jest żadnym przyjacielem dla ludu Bożego, tak jak nie jest żadnym przyjacielem dla ludzi światowych. Bóg potępia uprzedzenie (pochopny albo przedwczesny sąd) w następujących słowach: "Kto odpowiada pierwej niż wysłucha, głupstwo to jest i zelżywość" (Przyp. 18:13). Nawet ludzie światowi rozpoznają zasady sprawiedliwości, nie sądząc sprawy przed jej starannym wysłuchaniem. W ten sposób w naszych sądach czynione są starania, ażeby każdą sprawę wysłuchać bezstronnie zanim zostanie powzięta decyzja. Takie wysłuchanie sprawy istniało także pod Prawem Żydowskim: "Izali zakon nasz sądzi człowieka, jeśliby pierwej nie słyszał od niego i niepoznałby, co czyni?" (Jana 7:51). A także w codziennym postępowaniu "pośpieszne sądzenie" jest uważane na ogół za nierzetelne. Szczególnie pomiędzy ludem Bożym "Sidłem jest dla człowieka pochopna mowa, ale świętą jest rzeczą dowiadywać się po ślubach" (Przyp. 20:25 - wg. przekł. A. R. V.). Czas do rozmyślania i rozważania nad sprawą powinien być przed a nie po powzięciu decyzji.
Uprzedzenie unika starannego badania i po-wstrzymuje się od trzeźwego myślenia. Woli swoje własne uprzedzone opinie od Prawdy, jest ono bardziej oddalone od Prawdy aniżeli nieuprzedzona nieświadomość. Ignorancja jest łatwiejsza do usunięcia aniżeli uprzedzenie mające na uwadze własny interes; albowiem nieświadomość przyjmuje się ślepo, podczas gdy działające we własnym interesie uprzedzenie zazwyczaj wybiera się samowolnie. Tam gdzie uprzedzenie jest silne, sąd jest słaby. Uprzedzenie przemaga rozsądek i dławi Prawdę; ono Jest największą przeszkodą dla rodzaju ludzkiego w czynieniu postępów.
BIBLIJNE PRZYKŁADY ZŁYCH OWOCÓW UPRZEDZENIA
Uprzedzenie powstrzymało rodzaj ludzki od słuchania kazania Noego (2 Piotra 2:5), aż przyszła powódź i potopiła wszystkich. Izraelici wiele ucierpieli z powodu swego uprzedzenia do Mojżesza i Aarona. Z przyczyny uprzedzenia "ludzie niepobożni" odrzucili i wzgardzili Saulem jako pomazańcem Pańskim, albowiem mówili: "Cóż tenże nas wybawi?" (1 Sam. 10:27); Naaman z powodu uprzedzenia do rzeki Jordan, mając większe zaufanie do rzek w Damaszku, o mało nie utracił błogosławieństwa uleczenia się ze swego trądu (2 Król. 5:12-14). Uprzedzenie działające na własną korzyść króla Judzkiego Joakima doprowadziło go do zniszczenia części Słowa Bożego pomimo protestu ze strony drugich, sprowadzając przez to na niego i na jego dom srogie karanie, zamiast błogosławieństwa, które mógłby otrzymać gdyby inaczej postąpił (Jer. 36:3, 21-31).
Wiele przykładów uprzedzenia zapisanych jest także w Nowym Testamencie: Kiedy Jezus głosił Prawdę w swych stronach rodzinnych, to niektórzy pozwolili, by rodzinne środowisko naszego Pana uprzedziło ich do Jego poselstwa, mówiąc: "Izali ten nie jest cieśla, syn Marii i brat Jakuba i Jozesa i Judasa i Szymona? Azaż tu nie masz i sióstr jego u nas? I gorszyli się z niego". "I rzekł do nich: Zaprawdę wam powiadam, żaden prorok nie jest przyjemnym [pożądanym] w ojczyźnie swojej". Co za dziwny dowód mocy uprzedzenia! I z jakim błogosławieństwem oni się minęli! Dlatego "nie uczynił tam wiele cudów dla niedowiarstwa ich" (Marek 6:3; Łuk. 4:24; Mat. 13:58). Ich stronnicze uprzedzenie było tak silne, że gdy Jezus przypomniał im, iż niektóre błogosławieństwa zostały udzielone innym aniżeli dzieciom z Izraela, to zostali "napełnieni gniewem" i starali się Go zabić (Łuk. 4:25-29). Naprawdę uprzedzenie budzi nienawiść, a nienawiść jest morderstwem (1 Jana 3:15)!
Uprzedzenie skłoniło Faryzeuszów do "sądzenia według ciała" (Jana 8:15) i mniemania, że ci, którzy nie postępują zgodnie z ich uprzedzonym punktem widzenia przeciwko Mistrzowi muszą być zwiedzeni (Jana 7:47, 48). Apostoł Piotr w swojej wypowiedzi: "Wy wiecie, że się nie godzi mężowi Żydowinowi przyłączać albo schadzać z cudzoziemcem" (Dz. Ap. 10:28), odnosił się do żydowskiego uprzedzenia usankcjonowanego przez tradycję, albowiem nie było takiego przepisu w Prawie Mojżeszowym. Na przykład uprzedzenie Żydów do Samarytanów było tak silne, iż niewiasta samarytańska była zdziwiona, że Jezus będąc Żydem prosił ją o napój i dlatego przypomniała mu, że "Żydowie nie obcują z Samarytany" (Jana 4:9).
Apostoł Paweł świadczy o cielesnym Izraelu, że "aż do dnia dzisiejszego, gdy Mojżesz czytany bywa, zasłona [pychy, uprzedzenia i ignorancji] jest na sercu ich położona" (2 Kor. 3:15). Wykazuje on również silne potępienie uprzedzenia, gdy pisze do Tymoteusza: "Oświadczam się przed Bogiem... abyś tych rzeczy przestrzegał, nie przekładając jednych nad drugimi [bez uprzedzenia - uwaga marginesowa przekładu A. R. V., Diaglott] nic nie czyniąc z przychylności" (1 Tym. 5:21). Najlepsza odpowiedź na uprzedzenie jest dana w Ew. Jana 1:46, gdzie w odpowiedzi na pytanie: "Możesz z Nazaretu być co dobrego"? Filip odpowiedział: "Pójdź a oglądaj". W zgodzie z tą zasadą bereańczycy okazali naprawdę szlachetnego ducha, albowiem odłożyli na stronę wszelkie uprzedzenia, wprowadzając przedstawione im nauki Św. Pawła, "do zakonu raczej i do świadectwa" (Iz. 8:20); oni "na każdy dzień rozsądzali Pisma, jeżeliby się tak miało. Przetoż wiele z nich uwierzyło" (Dz. Ap. 17:11, 12).
UPRZEDZENIE NADAL PANUJE
Warunki dzisiejsze są bardzo podobne do tych, jakie przeważały za czasów biblijnych. Wielu dzisiaj jest opanowanych przez pychę i uprzedzenie, a odmawiając badania i trzeźwego myślenia są oni nieświadomi Prawdy. Ich umysły nie są dostatecznie otwarte w celu "doświadczenia wszystkiego" i "trzymania się tego, co jest dobre" (1 Tes. 5:21). Wielu woli trzymać się wyznań Ciemnych Wieków zawierających wiele "próżnego oszukania" (Kol. 2:8), "opuszczając przykazania Boże", a "trzymając się ustaw starszych". W ten sposób w wielu przypadkach "wniwecz obracają Słowo Boże (Marek 7:1-13; Mat. 15:1-9).
Dla przykładu możemy wziąć pod uwagę teorię o wiecznym życiu w mękach, jako zapłatę za grzech. Jest to jedna z "nauk diabelskich" (l Tym. 4:1) zapożyczona z religii pogańskich i przystosowana do religii chrześcijańskiej przez Kościół Rzymsko-Katolicki. Ta bluźniercza wobec Boga doktryna była używana jako bicz bojaźni do smagania w celu nawrócenia (przestraszenia) wielu tysięcy do katolicyzmu a następnie do kościołów protestanckich. Przez tę doktrynę Słowo Boże w dużej mierze zostało uczynione "bez znaczenia" i bardzo wiele z Niego zostało odłożone na stronę, albowiem doktryna Ciemnych Wieków o ogniotrwałych diabłach męczących wiecznie większość rodzaju ludzkiego nie może być zharmonizowana z wieloma ustępami Pisma Św., jak np.: "Zapłata za grzech jest śmierć; ale dar z łaski Bożej jest żywot wieczny w Chrystusie Jezusie, Panu naszym" (Rzym. 6:23); "dusza, która grzeszy, ta umrze" (Ezech. 18:4, 20); "umarli o niczem nie wiedzą"; "albowiem nie masz żadnej pracy, ani myśli ani umiejętności, ani mądrości w grobie [sheol, hebrajskie słowo, które znajduje się w przekładzie króla Jakuba i zostało przetłumaczone trzydzieści jeden razy na piekło, trzydzieści jeden razy na grób i trzy razy na dół], do którego ty idziesz" (Kaz. 9:5, 10); "Strzeże Pan wszystkich, którzy Go miłują, ale wszystkich niepobożnych wytraci [a nie zachowa w wiecznotrwałym ogniu]" (Ps. 145:20); "każda dusza, która by nie słuchała tego proroka będzie wygładzona z ludu" (Dz. Ap. 3:23); "aż się staną, jakoby ich nie było" (Abdyjasz 16); "gasną, jako knot gaśnie" (Iz. 43:17) itd. (ci, którzy są zainteresowani prawdziwą nauką Słowa Bożego na tematy: Gdzie są umarli? Co to jest dusza? Co to jest piekło? Co jest wiecznie trwającą karą dla niepobożnych? - powinni pisać po nasze wykłady biblijne traktujące o tych przedmiotach, które można otrzymać bezpłatnie).
Chociaż uprzedzenie rodzi nienawiść, jak to zauważyliśmy powyżej, to z drugiej strony jest ono zrodzone przez cielesne pożądliwości, takie jak: samolubstwo (w interesie własnym), osobista ambicja, pycha, myślenie o sobie więcej aniżeli powinno się myśleć, stanowisko społeczne, osobisty faworytyzm, stronniczość, poddawanie się rzeczom bardziej ulubionym aniżeli trzymanie się zasad, upór, lekkomyślne cenienie Prawdy itp. Uprzedzenie jest nieprzyjacielem Prawdy, ponieważ zamyka ono drzwi przed nią. Jeżeli chcemy nauczyć się Prawdy i postępować w niej, to musimy uwolnić się od uprzedzenia. Niechaj Bóg udzieli nam siły w tym kierunku, ażebyśmy mogli wiernie polegać na tej sile, której On nam udziela.
B.S. '61, 5-7; TP ’65, 7-9.