METODY BEREAŃSKIE
(Ciąg dalszy z T.P. '66, 48)
CELEM specjalnych pytań jest doprowadzić zbór do ogólnego pytania, a więc przygotować go do odpowiedzi na nie. To znaczy, że zwykle ogólne pytanie nastąpi ostatnie, a specjalne pytania prowadzące do jego odpowiedzi logicznie wyprzedzają je. W niektórych wypadkach ogólne pytanie dla praktycznych celów przychodzi najpierw, tj. gdy specjalne pytania są oparte na odpowiedzi ogólnego pytania. W innych wypadkach logiczne przedstawienie sprawy przedmiotu będzie wymagało jednego lub więcej specjalnych pytań w celu wyprzedzenia ogólnego pytania, a potem stawienia jednego lub więcej specjalnych pytań po ogólnym pytaniu. W innych jeszcze wypadkach ogólne pytanie bez żadnych specjalnych pytań będzie jednym wystarczającym pytaniem do przedstawienia zborowi. W każdym wypadku starszy będzie musiał podjąć decyzję w tej sprawie, czyniąc to zazwyczaj podczas przygotowania swojej lekcji. Prawdopodobnie w 9 na 10 ogólnych pytań będzie praktyczną rzeczą stawić wszystkie specjalne pytania przed ogólnym pytaniem. Doświadczenie będzie coraz więcej dopomagało starszemu do zadecydowania, który z tych powyższych czterech porządków stawiania ogólnego pytania jest lepszy w każdym wypadku. . Ponieważ ogólne pytania znajdują się w "Bereańskich Pytaniach" tomu lub są wydrukowano oddzielnie, więc główną pracą starszego będzie przygotowanie specjalnych pytań. W tej ważnej części jego przygotowania pragniemy obecnie podać niektóre praktyczne sugestie, które przez wieloletnie doświadczenie okazały się pożyteczne. W przygotowaniu specjalnych pytań, szczególnie cztery zasady powinny być brane pod uwagę.
(1) Ogólne pytania są streszczeniem paragrafów, na których zostały one oparte; a zatem paragrafy te są opracowaniem ogólnych pytań, które je streszczają.
(2) Główne słowa lub grupy słów w ogólnych pytaniach odnoszą się do głównych myśli paragrafów, streszczonych przez pytania ogólne.
(3) Ogólne pytania i ich podstawowe paragrafy mają być badane we wzajemnym świetle, ponieważ one są spokrewnione ze sobą jako streszczenie i opracowanie.
(4) Specjalne pytania powinny być oparte na głównych słowach lub grupach słów zawartych w ogólnych pytaniach, ponieważ główne słowa lub grupy słów w ogólnych pytaniach odnoszą się do głównych myśli zawartych w podstawowych paragrafach i je streszczają. W ten sposób tak oparte specjalne pytania wyprowadzą główne myśli paragrafów. Te cztery zasady więcej stosują się do bereańskich. pytań Odnoszących się do parousyjnych pism Prawdy aniżeli do pytań zawartych w epifanicznych pismach Prawdy, chociaż one także mają zastosowanie do ich podrzędnych pytań, jak to pokazuje doświadczenie.
Trochę zastanowienia natychmiast przekona nas o mądrości i użyteczności tych czterech zasad odnoszących się do "Bereańskich Pytań"; a doświadczenie w zastosowaniu tych zasad jeszcze bardziej przekona nas o ich mądrości i użyteczności. Przykład w celu objaśnienia zastosowania tych zasad w przygotowaniu specjalnych pytań okaże się pożyteczny. Za przykład taki posłuży nam pierwsze pytanie zawarte w "Bereańskich Pytaniach" do Cieni Przybytku. Umieściliśmy w nawiasach słowa lub grupy słów, na których specjalne pytania zostały oparte i postawiliśmy cyfry w nawiasach prostokątnych przed każdym nawiasem odnoszącym się do liczbowego porządku każdego pytania: [5] (Co było [3] (Boskim) zamiarem w [2] (ustanowieniu) [1] (Przybytku) na puszczy [4] (z jego usługami i ceremoniami) ?); [6] (Żyd. 10:1); [7] (8:5); [8] (Kol. 2:17); [9] (T 11, par. 1); [10] (Z 3053, par. 5, 12). Na tym pytaniu oprzemy następujące specjalne pytania: (1) Czym był Przybytek? (2) Gdzie był najpierw /budowany? (3) Kto był jego architektem? (4) Co było w związku z nim wykonane? [5] Tu może być postawione ogólne .pytanie. (6) Jak dowodzi tej odpowiedzi Żyd. 10:1? (7) Jak dowodzi tej odpowiedzi Żyd. 8:5? (8) Jak dowodzi tego Kol. 2:17? (9) Odczytaj T 11, par. 1, jako potwierdzenie tej odpowiedzi. (10) Odczytaj Z 3053, par. 5, 12, jako potwierdzenie.
Czasami, jak w wypadku powyżej rozważanego pytania, ogólne pytanie nie obejmuje wszystkie główne myśli paragrafu. W takim wypadku starszy uczyni dobrze wyciągając te główne myśli przez stawianie odpowiednich ogólnych i specjalnych pytań. Takie dodatkowe pytania powinny być zazwyczaj stawiane przed badaniem tekstów potwierdzających i zawsze przed odczytaniem potwierdzeń z podręcznika, (tomu, itp.). Na przykład ogólne pytanie może być oparte na drugim zdaniu paragrafu jak następuje: [1, 2] (W dodatku do Przybytku i jego usług oraz ceremonii, co jeszcze było typem?). To ogólne pytanie jest przykładem pytania wymagającego więcej niż jednej odpowiedzi; a zatem może ono być podzielone na tyle części ile jest odpowiedzi na to ogólne pytanie, jak następuje: (1) Co było pierwszą rzeczą z tych dodatkowych typów? (2) Co było drugą rzeczą z tych dodatkowych typów? Aby wykazać, że ogólne pytanie ma więcej niż jedną odpowiedź, wszystkie cyfry mogą być umieszczone w ich porządku przed nawiasem obejmującym ogólne pytanie, jak wykazaliśmy to powyżej. Starszy może także zrobić ogólne pytanie podobne do poniższego, obejmujące trzecie zdanie rozważanego paragrafu, które zdaje się też nie jest włączone w ogólne pytanie będące pod rozwagą: [7] (Jaki skutek miałoby na nas [6] (staranne) [5] (badanie) tych typów, które [1] (Izraelici) [2] (obchodzili każdego roku) [3] (aż do Wieku Ewangelii) [4] (dla naszego zbudowania)?; [8] (1 Piotra 1:11); [9] (Żyd. 10:1-3). (1) Jaki naród był użyty do wypełnienia tych typów? (2) Jak często je wykonywali? (3) Aż do jakiego Wieku były te typy wykonywane? (4) Dla czyjego zbudowania były one zamierzone? (5) Co powinniśmy uczynić z tymi typami? (6) Jak powinniśmy je badać? (7) Ogólne pytanie. (8) Jak 1 Piotra 1:11 dowodzi myśli tego pytania? (9) Jak Żyd. 10:1-3 dowodzi myśli tego pytania?
Powyższe przykłady posłużą do objaśnienia zastosowania czterech głównych zasad podanych powyżej jako regulujących ogólne postępowanie w przygotowaniu specjalnych pytań z ogólnych pytań w naszych badaniach.
POMOC DLA PAMIĘCI
Drugą rzeczą zasługującą na uwagę w związku z przygotowaniem przez starszego bereańskich lekcji jest to, aby zapamiętał co przygotował. Nie będzie bowiem miało wielkiego znaczenia, że bardzo dobrze przygo-tował swoją lekcję, jeżeli zapomni on to, co przygotował. W takim wypadku nie będzie on w stanie właściwie przedstawić lekcji. Dlatego pewne wskazówki dla naszej słabej pamięci okażą się pożyteczne.
Oprócz myśli w lekcji są szczególnie trzy rzeczy, o których starszy powinien pamiętać: (1) o swoich specjalnych pytaniach, (2) o słowach lub grupach słów, na których je opiera i (3) o porządku, w jakim pragnie je przedstawić. Spojrzenie na zwykłe postawienie nawiasów około słów lub grup słów, na których oparł on swoje specjalne pytania przypomni mu od razu słowa lub grupy słów, na których oparł każde ze swoich specjalnych pytań. Ponadto słowa te lub grupy słów odświeżą jego pamięć odnośnie jego specjalnych pytań; natomiast jeżeli uporządkuje on swoje pytania w sposób, w jaki pragnie je stawić, stawiając przed stosownymi słowami lub grupami słów cyfry 1, 2, 3, itd., to one na pierwszy rzut oka przypomną mu porządek, w jakim pragnął swoje pytania przedstawić. Jeżeli starszy pragnie oprzeć dwa lub więcej pytań na słowie lub grupie słów, to może on umieścić cyfry wewnątrz nawiasów tuż nad słowem lub grupą słów; albo też jeżeli miejsce pozwala, może on umieścić cyfry w porządku jedną poniżej drugiej przed nawiasem. Te proste sposoby okażą się pomocnymi kulami dla słabej pamięci. Powyżej wyjaśniliśmy najwięcej z tych punktów w użytych pytaniach.
ROŻNE ZDOLNOŚCI CZŁONKÓW ZBORU
Trzecią ogólną rzeczą, którą starszy powinien zachować w pamięci podczas przygotowania swojej lekcji, są różne zdolności członków zboru. W tym celu pożyteczną rzeczą okaże się umysłowe zgrupowanie na trzy stopnie zdolności uczestników zboru - (1) na wyższe, (2) na średnie i (3) na niższe zdolności. Gdy starszy przygotowuje swoją lekcję, może on podzielić swoje pytania na trzy klasy - (a) trudne, (b) średnie i (c) łatwe pytania - zadając je odpowiednio tym trzem grupom uczestników zboru. Litery, a, b, c połączone z liczbami przed nawiasem na pierwszy rzut oka wskażą mu od razu na grupę zboru, dla której pytania zostały przeznaczone stosownie do jej zdolności. Sugestia ta wprowadzona w praktykę da każdemu uczniowi sposobność odpowiedzenia zgodnie z jego zdolnością. Ale jeżeli trudne pytania będą zadawane najsłabszym uczniom, to oni mogą się zniechęcić i stracić zainteresowanie; tak samo najzdolniejsi uczniowie stracą zainteresowanie, jeżeli łatwe pytania będą im zadawane.
PRZEDSTAWIENIE LEKCJI
Po przedstawieniu powyżej kilku sugestii o ważniejszych metodach dla użytku starszych w przygotowaniu ich lekcji, przystępujemy teraz do podania niektórych sugestii o ważniejszych metodach dla użytku starszych w przedstawieniu lekcji zborowi.
(1) Niech starszy zastosuje swoje pytania do różnych zdolności członków zboru, zadając trudne pytania najzdolniejszym członkom zboru, średnie pytania uczniom o średnich zdolnościach, a łatwe pytania najmniej zdolnym uczniom.
(2) Potem niech starszy najpierw stawi pytanie dwom lub trzem osobom, powołując je kolejno po nazwisku. Drugie, niech stawi on następnie swoje pierwsze pytanie zborowi w ogólności dla uzyskania dodatkowych komentarzy lub różniących się od tych komentarzy, które podały dwie lub trzy osoby, którym to pytanie stawiano najpierw. Trzecie, gdy wszyscy, którzy pragnęli się wyrazić, odpowiedzieli na pierwsze pytanie, wtedy niech starszy poda swoją myśl jako streszczenie dyskusji, zamykając ją w ten sposób nad tym specjalnym pytaniem. W ten sam sposób niech starszy uczyni ze wszystkimi innymi pytaniami, które przygotował z ogólnego pytania.
(3) Gdy dojdzie do ogólnego pytania, to niech starszy przedstawi je w ten sam sposób, w jaki przedstawił specjalne pytania, tzn. najpierw zadając je dwom lub trzem wyznaczonym osobom, następnie zborowi, a potem niech je sam streści.
(4) Po przedstawieniu przez starszego ogólnego pytania i wszystkich specjalnych pytań, które oparł na ogólnym pytaniu, niech zapyta się on zboru, czy ma ktoś jakieś pytanie, które pragnie stawić - nie na każdy przedmiot, ale wyłącznie na ogólne pytanie będąca pod rozwagą. Porządek, pożytek i oszczędzanie czasu zabraniają wprowadzania obcych pytań w stosunku do rozważanego ogólnego pytania. Dla pytań na inne przedmioty, które z wielu powodów wymagają rozwiązania, należy wyznaczyć inny czas po skończeniu ogólnej lekcji, a przed zakończeniem zebrania. Powody, dla których zbór powinien mieć sposobność stawiania pytań do każdego ogólnego pytania przed przystąpieniem do rozważania następnego ogólnego pytania, są liczne: Przedmiot może nie stał się jasny dla niektórych w zborze, albo starszy może nie poruszył jakiegoś punktu lub punktów w ogólnym pytaniu, albo też może zajść różnica zdań, która powinna być przedyskutowana i wyrównana, itd.
(5) Jeżeli członkowie zboru stawiają pytania, to niech przewodniczący przedstawi je najpierw zborowi w ogólności, a nie trzem osobom jak to czynił ze specjalnymi i ogólnymi pytaniami; potem, gdy tyle osób odpowiedziało ile sobie życzyło, niech on zapyta o odpowiedź tego, który stawił pytanie, a następnie niech poda swoją myśl na każde pytanie zboru, kończąc w ten sposób swoim streszczeniem dyskusje. Przeto, choć starszy nie ma mieć pierwsze słowo na jakiekolwiek pytanie, jednak jako wyraziciel zboru ma on mieć ostatnie słowo na każde stawione pytanie, a to on czyni przez streszczenie wyrażonych myśli.
(6) Jeżeli po zakończeniu właściwej lekcji, są stawiane pytania na przedmioty obce do lekcji, to niech starszy postąpi z nimi tak, jak to jest podane w powyższym paragrafie, najpierw przedstawiając je zborowi, następnie pytając się o odpowiedź tego, który stawił pytanie, a potem samemu je streszczając.
(7) Niech zazwyczaj po zakończeniu wszystkich specjalnych pytań i ogólnego pytania będą czytane zacytowane ustępy potwierdzające, jeżeli takowe są. Niekiedy lepiej będzie to uczynić podczas rozbierania specjalnych pytań. Starszy powinien użyć swego rozsądku w tej sprawie.
(8) Niech te zacytowane ustępy będą wyjaśnione jako dowody przy odpowiedziach na specjalne pytania zadane przez starszego zgodnie z sugestiami podanymi odnośnie specjalnych pytań.
(9) Następnie niech świadectwo z podręcznika lub z czasopisma będzie przeczytane przez dobrego czytelnika mającego dość silny głos i wyraźną wymowę, aby je wszyscy zrozumieli. To da należytą sposobność autorowi świadectwa streścić dyskusje każdego ogólnego pytania.
(10) Niech potem starszy przystąpi do rozbierania następnego ogólnego pytania, tak jak to jest przedstawione powyżej i niech tak postępuje aż do skończenia lekcji.
KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z TYCH METOD
Korzyści z powyżej przedstawionych metod są liczne. One utrzymują pokój i porządek w zborze, zapewniają zupełne nauczanie i uczenie się, pobudzają każdego ucznia przez udzielenie każdemu osobistej sposobności odpowiedzenia, stosują przedmiot do różnych zdolności poszczególnych członków zboru, dają każdemu bratu lub siostrze sposobność wyrażenia swego zdania, lub zauważenia, że jego lub jej zdanie jest wypowiedziane na każde pytanie rozbierane przed zborem, gwarantują uporządkowana wolność mowy w zborze i prowadzą do rozwoju serc i umysłów nauczyciela i uczni.
Niektóre sugestie dla nie nauczających członków zboru będą teraz na miejscu. Oni powinni przygotować swoje lekcje. Ponieważ nie przygotowana lekcja prowadzi do złych i fałszywych odpowiedzi albo do milczenia i niepotrzebnie upokarza zbór i nauczyciela, wywołuje spory i rozszerza błąd, a w najlepszym razie przynosi umysłowi i sercu mało korzyści; natomiast dobrze przygotowane lekcje zazwyczaj odbywają się sprawnie i spokojnie, budują i podobają się zarówno nauczycielowi jak i zborowi, posuwają Prawdę naprzód, zbijają błąd i wzmacniają umysł i serce. Dlatego podajemy myśl, aby tak zbór jak i starszy przygotowali się do każdej lekcji. Jeden z najlepszych sposobów przygotowania lekcji, to badanie ogólnych pytań i ich podstawowych paragrafów we wzajemnym świetle, notując pokrewieństwo pomiędzy głównymi słowami i grupami słów w ogólnych pytaniach a głównymi myślami w paragrafach, tak jak to podano powyżej by starsi czynili. Niech wszystkie odnośniki będą odszukane i zbadane, jak również ich konteksty. Punkty te użyte z niezbędnym umysłowym wysiłkiem aby opanować lekcje okażą się bardzo ważne w przygotowaniu przez członków zboru ich lekcji.
METODY DLA UDZIAŁU ZBORU
Niektóre sugestie odnoszące się do udziału członków zboru w badaniu lekcji będą także na miejscu. Dla lepszego wyjaśnienia ponumerujemy je.
(1) Niech podręczniki lub czasopisma będą otwarte tylko do pytań, gdy one są zadawane. Bardzo mało nauczymy się, jeżeli odczytamy nasze odpowiedzi! Nasi nauczyciele w świeckich szkołach, wiedząc o tym, wymagali od nas nauczenia się lekcji tak dobrze, aby być w stanie odpowiedzieć z wyrozumienia i pamięci. Czy nie powinniśmy co najmniej tyle uczynić dla Pana?
(2) Gdy pytania są zadawane jednostkom po nazwisku, to niech każdy czeka, aż przewodniczący zada mu pytanie, a niech nie odpowiada na miejscu innego. Czekanie aż będziemy powołani do odpowiedzi na stawione nam pytanie nauczy nas samokontroli i uprawiania Złotej Reguły. Odpowiadać na pytania jest przywilejem; a zatem nikt nie powinien odbierać drugiemu jego przywilejów przez odpowiadanie na jego miejscu, tak jak om sam nie chciałby być pozbawiony tego przywileju.
(3) Niech każdy brat lub siostra, który odpowiada na pytania stawiane całemu zborowi, używa tylko ograniczonego czasu i sposobności pamiętając o tym, że drudzy także pragną mieć właściwy czas i sposobność na wypowiedzenie się.
(4) Niech każdy usiłuje odpowiedzieć do punktu, omijając w swojej odpowiedzi wszystkie nie związane z tematem rzeczy. Wprowadzenie czyn tej sugestii zachowa słabe nerwy w zborze od niejednego szarpnięcia i zapobiegnie zbytecznemu powtarzaniu oraz traceniu czasu na gadatliwość, na jaką niektórzy sobie pozwalają; ponieważ tacy zdaje się myślą, że muszą oni opowiedzieć cały plan, gdy odpowiadają na jakiekolwiek pytanie, aczkolwiek wymaga ono wyjaśnienia tylko bardzo małej części Prawdy. Nawet byłoby nie na miejscu odpowiedzieć na wszystko to, co jest zawarte w ogólnym pytaniu, na postawione specjalne pytanie, ponieważ to wyprzedzałoby odpowiedzi na pytania, które starszy jeszcze nie stawił zborowi. To więc przeszkadzałoby starszemu i innym członkom w zborze. Odpowiadanie do punktu dopomaga wszystkim włączając i tego, który odpowiada.
(5) Niech każdy bada, aby uczynić swoją odpowiedź możliwie jak najbardziej zwięzłą. Jest te niezbędne dla rozumnego postępu w lekcji gdzie każde pytanie jest stawiane dwom lub trzem osobom, gdzie tyle osób ile pragnie może odpowiedzieć, gdzie przewodniczący streszcza każde pytanie i gdzie każdy w zborze może stawiać pytania, na które każdy może dać odpowiedź włączając stawiającego pytanie i starszego. Co więcej, rozwlekłe odpowiedzi zazwyczaj pokrywają punkty objęte w następnych pytaniach; natomiast zwięzłe odpowiedzi nie tylko zaoszczędzają czas, ale są zazwyczaj lepiej zrozumiane przez drugich i trafiają w sedno.
(6) Niech każdy, gdy odpowiada, ograniczy swoją odpowiedź do pytań starszego - niech nie roztrząsa odpowiedzi drugich, ponieważ taki sposób odpowiadania prędko zamienia badanie w dyskusje. Napominanie i poprawianie nie należą do wszystkich; one należą do starszego. Kto więc w zborze wykonuje rolę poprawienia odpowiedzi drugich, ten wtrąca się do urzędu starszego. Jeżeli ktoś uważa, że nie była dana dobra odpowiedź, niech czeka, aż starszy sam ją poprawi. Jednak starszy może nie uczynić poprawki, ponieważ uważa on, że błąd nie był popełniony lub że jest on nieznaczny, albo z powodu zapomnienia o nim. Jeżeli starszy nie uczyni poprawki i jeżeli ten, kto uważa, że uczyniony błąd jest ważną rzeczą zasługującą na uwagę, to niech wtedy zapyta się o to starszego po zebraniu lub później przy odpowiedniej sposobności. Taki powinien zawsze pamiętać, że jego własna znajomość tego przedmiotu może być niedokładna i dlatego powinien staranniej zbadać tę sprawę. Ale jeżeli jest on całkiem pewny, że błąd był popełniony i jeżeli uważa, że jest dość ważny aby był poprawiony, wówczas niech zaczeka, aż ogólne pytanie i specjalne pytania oparte na nim będą zbadane, a starszy da zborowi sposobność stawiania pytań. Wtedy niech starannie ułoży pytanie, jak gdyby chciał informacji, ale nie jakoby chciał kogoś poprawiać i niech przedstawi je starszemu, który rozbierze je jak podano powyżej, tzn. najpierw przedstawi je całemu zborowi, potem temu, który je wstawił, a następnie sam je streści. Pytania, które są stawiane, ponieważ ktoś uważa, że został popełniony błąd, powinny zawsze być stawiane w sposób pełen szacunku, np. przez zapytanie się, jak pogląd, który był wyrażony. może być zharmonizowany z oświadczeniem lub oświadczeniami Pisma Św. i ich wyjaśnieniami podanymi w pismach Prawdy. Wszyscy powinni być starannymi, aby nie czynić starszemu trudności i niepotrzebnie nie sprawiać mu kłopotu, ponieważ ma on służbę, która często jest bardzo trudną służbą. Wszystko powinno się czynić w duchu miłości i wzajemnej pomocy.
(7) Jeżeli ktoś jasno wyraził myśl drugiego, to niech ten ostatni będzie z tego zadowolony i niech nie marnuje czasu na powtarzanie tego samego, wystawiając na próbę długie znoszenie drugich.
(8) Jeżeli ktoś ma coś innego lub dodatkowego do powiedzenia do odpowiedzi na pytanie drugiego, to niech poda to we właściwy sposób, ponieważ jest pożądaną rzeczą, aby każda myśl na dany przedmiot mogła być wyrażona w zborze. Powstrzymanie myśli może przyczynić się do pozostawienia kogoś w błędzie, który nie został poprawiony, lub do usunięcia niezbędnej prawdy.
(9) Przed stawianiem pytań przez członków zboru, byłoby dobrą rzeczą, aby oni zaczekali, aż przewodniczący stawi ogólne pytanie i wszystkie specjalne pytania oparte na nim, ponieważ takie pytania zazwyczaj wyprzedzają i przeszkadzają ustalonemu porządkowi pytań starszego, sprawiając mu kłopot a zborowi przynosząc szkodę. Jeżeli starszy nie stawia pytań, które nasuwają się na myśl drugim, to tacy będą mieli sposobność stawić je w czasie przeznaczonym na takie pytania. W ten sposób nic nie będzie stracone, ale raczej coś zdobyte przez takie właściwe czekanie.
(10) Niech każdy zwraca uprzejmą uwagę na odpowiedzi drugich, tak jak sam pragnąłby tego w stosunku do jego odpowiedzi. Co więcej, niech każdy daje drugim pierwszeństwo w zaszczycie odpowiadania i stawiania pytań.
Przestrzeganie tego rodzaju metod przez członków zboru w dużej mierze zapewni porządek i pokój w zborze, rozwinie sprawiedliwość i miłość w starszym i członkach zboru, podniesie serce i umysł wszystkich zainteresowanych, uczyni węzły, które wszystkich wiążą naprawdę błogosławionymi, zamieni nasze badania w uczty miłości w praktyce i teorii, sprawi przyjemność starszemu i zadowoli zbór oraz uczci Pana i uwielbi Ojca. Dlatego z całego serca zalecamy powyżej opisane metody bereańskiego badania dla duchowego Izraela gdziekolwiek się znajduje, zapewniając go, że przez właściwe używanie tych metod w badaniach bereańskich będzie bez miary błogosławiony w porównaniu z jakimikolwiek innymi metodami badania.
ZBORY BEZ STARSZYCH
Z powodu braku właściwych kwalifikacji na starszego lub z powodu granic płciowych w niektórych zborach nie ma nikogo, kto mógłby służyć jako starszy. Zachodzi więc pytanie, jak w takich okolicznościach powyżej opisane metody mogą być użyte z pożytkiem? Oto nasza odpowiedź: niech będzie wybrany zdolny przewodniczący lub zdolna przewodnicząca najlepiej kolejno na każde zebranie; jego obowiązkiem będzie przedstawić zborowi w powyżej opisanym porządku specjalne pytania, które członkowie zboru przygotowali w domu do stawienia w zborze na ogólne pytania.
Taki przewodniczący lub przewodnicząca po odczytaniu ogólnego pytania może postąpić jak następuje; niech on lub ona spyta się zboru, kto ma pytanie do ogólnego pytania? Gdy jakiś członek zboru stawi takie pytanie, to niech przewodniczący lub przewodnicząca przedstawi je około trzem osobom, potem zborowi, a następnie temu, który je stawił. Niech on lub ona nie streszcza dyskusji tak jak to czyni starszy; ale niech tylko odpowie, gdy ma do powiedzenia coś dodatkowego lub odrębnego od tego, co powiedzieli drudzy. W taki sposób niech przewodniczący lub przewodnicząca postąpi ze wszystkimi pytaniami, ogólnymi i specjalnymi, jak to wyjaśniono powyżej i w odpowiedniej chwili niech spyta się o pytania na zacytowane ustępy Pisma Św.. A w końcu w związku z każdym ogólnym pytaniem niech poprosi on lub ona o odczytanie właściwych paragrafów w podręczniku, dając zborowi sposobność przy końcu lekcji stawiania pytań na obce przedmioty do lekcji i rozbierania ich według powyżej opisanych wskazówek.
Ten sposób postępowania będzie wymagał od każdego członka zboru przygotowania specjalnych pytań coś w rodzaju jak podano powyżej dla starszych. Według tego określonego sposobu postępowania zbory mogą bardzo dobrze się budować, choć nie będą posiadały starszych. W rzeczywistości te dodatkowe korzyści, które przez cały zbór, w dużej mierze wyrównają niekorzyści wynikające z powodu braku starszego. Przeto z całego serca zalecamy ten sposób badania, tam, gdzie nie ma starszych (lub wynikają z przygotowania specjalnych pytań zdolnych diakonów). Niech Pan wszędzie błogosławi te sugestie dla dobra drogich braci!
P '65, 36; TP ’66, 56-60.