„PIEKŁO” W „POPRAWIONEJ WERSJI” BIBLII [ANGIELSKIEJ „REVISED VERSION”]

Istnieje pewne usprawiedliwienie dla oddania słowa „szeol” albo „hades” przez angielskie słowo „hell” – czyli „piekło” [komentarz redaktora: polski przekład Biblii Gdańskiej jest mniej więcej odpowiednikiem angielskiej King James Version, o której pisze autor, więc jego uwagi można w sporej części zastosować także do niej]. W starej angielskiej literaturze zauważamy, że słowa „piekło”, „dół” i „grób” stosowane są na przemian i że podczas gdy słowa „grób” i „dół” zachowały swoje oryginalne znaczenie, słowo „piekło” stopniowo zmieniało swój sens, aż do dziś, gdy pod słowem „piekło” powszechnie rozumie się miejsce męczarni. Gdy farmer pisząc do swojego przyjaciela w starym języku angielskim, stwierdzał: „Mam zamiar ogacić [po angielsku: to hell] swój dom tej jesieni, a już zakopcowaliśmy [po angielsku: helled] 150 worków ziemniaków”. Co on miał na myśli? To dość proste i jasne! Miał na myśli to, że zamierza pokryć swój dom słomą, otulić go, niejako „zagrzebując” go starym sposobem prawie do samego podłoża. Miał on też na myśli, że zakopał czy złożył do dołu na zimę i wiosnę ziemniaki, które w ten sposób przechowają się lepiej niż w jakikolwiek inny. A zatem tłumacze naszej Biblii nie muszą być obwiniani za zamieszanie panujące w tym względzie.

A jak jest z „Wersją Poprawioną” [komentarz redaktora: chodzi o przekład Revised Version – te uwagi można zastosować także do rozmaitych nowszych polskich przekładów, w tym do Biblii Tysiąclecia, w dalszej części odcinka zamieściliśmy przykład]? – ktoś zapyta. O, odpowiadamy, poprawiali ją ludzie wykształceni, którzy dobrze znali znaczenie słowa piekło, hades – dobrze wiedzieli, że w żadnym sensie nie dotyczy ono miejsca tortur, lecz oznacza stan śmierci. Jak zatem przełożyli te słowa „szeol” i „hades”? Odpowiadamy, że byli zbyt uczciwi, aby przetłumaczyć je słowem piekło, ale nie dość uczciwi, żeby przekazać angielskiemu czytelnikowi prawdę na ten temat; w związku z tym nie dokonali w ogóle przekładu, a tylko zastosowali hebrajskie słowo „szeol” w Starym Testamencie oraz greckie słowo „hades” w Nowym Testamencie, nie tłumacząc ich [komentarz redaktora: Biblia Tysiąclecia tłumaczy je na „Otchłań”]. Opinia publiczna, całkowicie wprowadzona w błąd odnośnie tego tematu, od razu oświadczyła, że kierowała nimi pewnego rodzaju łagodność i że szeol oraz hades są tak samo gorące, jak gdyby zostały przetłumaczone na piekło. Fakt jest taki, drodzy przyjaciele, że tak jak to już stwierdziliśmy, żaden ogień nie jest związany ani z jednym, ani z drugim z tych słów w jakimkolwiek poprawnym ich tłumaczeniu.

„WSZYSCY, CO SĄ W GROBACH”

Przedstawiliśmy wam biblijne ujęcie tego tematu. Gdzie są umarli? Może niektórzy z was czują się rozczarowani, gdy myślą o świętobliwych spośród waszych przyjaciół i krewnych. Ale zapewne nie ma ich zbyt wielu. Przeciwnie, ogromna masa naszych przyjaciół i tych, którzy zmarli, nie przejawiała żadnych oznak tego, że byli spłodzeni z ducha, czystego serca, świętobliwi. Stąd też choć z jednej strony jest pewna doza rozczarowania, to z drugiej jest też odpowiednia porcja ulgi. W każdym razie, niezależnie od tego, jacy byli nasi przyjaciele, mam nadzieję, że i wy, i ja znajdujemy się pośród tych, co chcą poznać prawdę i którym Pan obiecał, że poznają prawdę, a prawda ich wyswobodzi. Uwolnijmy się więc od tych okropnych dogmatów z przeszłości, bądźmy wolni, by miłować Boga, wolni, by wierzyć Jego Słowu, by ufać i rozumieć, że Jezus skosztował śmierci za każdego człowieka, wolni, by wierzyć, że ten, który odkupił, będzie naprawiał, wolni, by wierzyć, że zmartwychwstanie jest owym zbawieniem, które Bóg zgotował, i że „nikt po śmierci nie wspomni o Tobie”, jak stwierdza prorok w Psalmie 6 wersecie 6 (komentarz redaktora – wykorzystamy ten werset by pokazać jak w różnych przekładach oddawane jest słowo „szeol” – i zachęcamy do zastanowienia się nad wymową całego tego wersetu w kontekście tego tematu):

• Biblia Wujka (przekład z 1599 r.): „(4) Nawróć się Panie, a wyrwij duszę moję: zbaw mię dla miłosierdzia twego. (5) Abowiem w śmierci niemasz ktoby na cię pamiętał: a w piekle ktoć wyznawać będzie?”
• Biblia Gdańska (przekład z 1632 r.): „(5) Nawróć się, Panie! wyrwij duszę moję; wybaw mię dla miłosierdzia twego; (6) Albowiem w śmierci niemasz pamiątki o tobie, a w grobie któż cię wyznawać będzie?”
• Biblia Warszawsko-Praska (przekład z 1975/1997 r.): „(5) O Panie, obróć się ku mnie i okaż mi pomoc, w Twoim miłosierdziu pośpiesz mi na ratunek! (6) Bo żaden spośród zmarłych nie myśli o Tobie i nikt nie będzie Cię wielbił w zaświatach”
• Biblia Tysiąclecia V edycja (przekład z 2000 r.): „(5) Powróć, o Panie, ocal moją duszę, wybaw mnie przez Twoje miłosierdzie, (6) bo nikt po śmierci nie wspomni o Tobie, któż Cię wychwala w Szeolu?”
• Biblia Lubelska (przekład z 2005/2008 r.): „(4) Zwróć się, Jahwe, ratuj moją duszę; wspomóż mnie przez łaskawość Twoją. (5) Bo nikt w krainie śmierci nie pamięta o Tobie: któż Cię wielbi w Szeolu?”

Przypominamy wam znowu słowa naszego Odkupiciela mówiące o zmartwychwstaniu. On nie tylko rzekł: „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem” (ewangelia Jana rozdział 11 werset 25: „Wtedy Jezus skierował do niej słowa: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby nawet umarł — żyć będzie”), lecz również oświadczył: „Nie dziwcie się temu, bo nadchodzi godzina, w której wszyscy, co są w grobach, usłyszą głos jego” (ewangelia Jana rozdział 5 werset 28). Ci z was, którzy są chrześcijanami, nie będą wątpić, że Odkupiciel wiedział, gdzie są umarli. Ten werset, który właśnie zacytowaliśmy, mówi wyraźnie, że są oni w grobach, a nie w czyśćcu, nie na mękach piekielnych, nie w niebie; oni są w grobach, w stanie śmierci i ze stanu śmierci On ich wezwie o poranku zmartwychwstania. O cóż więcej moglibyśmy się dopytywać wobec tak stanowczego stwierdzenia? Kto odważyłby się sprzeciwić temu, który przemawiał tak jak żaden inny człowiek? Który teolog miałby taką śmiałość? Zauważcie, jak pełna jest zgodność między Jego stwierdzeniem a tym z naszego tekstu. Święty Piotr, jeden z głównych apostołów, oświadcza, że Dawid jest wciąż w grobie, nie wstąpił do nieba. Sam Pan Jezus oznajmia: „Nikt nie wstąpił do nieba” (ewangelia Jana rozdział 3 werset 13) oraz „Wszyscy, co są w grobach (…) wyjdą” (ewangelia Jana rozdział 5 wersety 28 i 29). Następny werset (29: „i wyjdą – ci, którzy czynili dobro, ku zmartwychwstaniu do życia, a ci, którzy czynili zło, ku zmartwychwstaniu na sąd”) mówi, że pomiędzy wychodzącymi będą dwie klasy – jedna doskonała pod względem życia, w chwale, czci i nieśmiertelności, inna ciągle niedoskonała, mająca otrzymać cięgi, próby i ćwiczenia w celu ostatecznego osiągnięcia pełnego zmartwychwstania w warunkach wolnych od grzechu i śmierci, jeśli tylko tego zechcą. (Szerzej na ten temat można poczytać w serii „Dzień Sądu”).

Posiadając te jaśniejsze myśli odnośnie owego ważnego tematu, ufam, drodzy przyjaciele, że zarówno wy, jak i ja sam będziemy się coraz bardziej starać uczynić nasze powołanie i wybranie pewnym, aby mieć błogosławiony udział w „pierwszym zmartwychwstaniu”, o którym jest powiedziane: „Błogosławiony i święty, który ma część w pierwszym zmartwychwstaniu; albowiem nad tymi wtóra śmierć mocy nie ma; ale będą kapłanami Bożymi i Chrystusowymi, i będą z nim królować tysiąc lat” (Objawienie rozdział 20 werset 6).

Na tym kończymy tą okolicznościową serię i życzymy błogosławieństwa Bożego z rozważań tego tematu.