Jej figury retoryczne: hiperbola i ironia
Posłuchaj lub pobierz mp3:
Kolejną figurą retoryczną, jaką w krótkości rozważymy jest hiperbola, czyli przesada, albo wyolbrzymienie. W przypadkach, w których ją się używa, czyjaś wypowiedź jest zwykle przesadzona albo też do hiperboli dodaje się wyrażenie figuralne lub idiomatyczne (specyficzne, trudno przetłumaczalne na inne języki).
Prześledźmy niektóre przykłady obecne w Biblii:
- 1 Mojżeszowa rozdział 41 werset 47 – „I w ciągu siedmiu lat obfitości ziemia rodziła całymi garściami”
- 5 Mojżeszowa rozdział 1 werset 28 – „Gdzież pójdziemy? Nasi bracia napełnili nam serce strachem, mówiąc: Lud to jest liczniejszy i wyższy wzrostem od nas, miasta ogromne, obwarowane aż do nieba. Widzieliśmy tam nawet synów Anaka”
- 4 Mojżeszowa rozdział 13 werset 34 – „Widzieliśmy tam nawet olbrzymów – Anakici bowiem są olbrzymami. Wydawało się nam, że przy nich jesteśmy jak szarańcza, i za takich też oni nas uważali”
Te przykłady ilustrują używanie przez Biblię hiperboli.
Ironia to kolejna figura używana w Biblii. Podobnie do pytania retorycznego, które omawialiśmy w części 15, gdy chce się za jego pomocą coś stwierdzić, używa się przeczeń, a gdy chce się czemuś zaprzeczyć – używa się twierdzeń.
Oto niektóre z (naszym zdaniem) lepszych przykładów biblijnej ironii:
- Ijob stwierdza w rozdziale 12 wersecie 2: „Naprawdę, szczególni z was ludzie, razem z wami mądrość zejdzie z tego świata!”
- Eliasz drażni kapłanów Baala batami ironii w 1 Królewskiej rozdziale 18 wersecie 27: „Kiedy zaś nastało południe, Eliasz szydził z nich, mówiąc: Wołajcie głośniej, bo to bóg! Więc może jest zamyślony albo zajęty, albo udaje się w drogę. Może on śpi, więc niech się obudzi!”
- Święty Paweł skutecznie używa jej w 1 Koryntian rozdziale 4 wersetach 8 i 10: „(8) Jesteście już syci, już wzbogaciliście się, bez nas zaczęliście królować! Obyście naprawdę królowali, abyśmy i my królowali z wami. (10) My, głupi z powodu Chrystusa, wy zaś rozsądni dzięki Chrystusowi; my – słabi, wy – mocni, my – pozbawieni czci, wy – szanowani!”