Przypomnienie: „drugorzędny” w odniesieniu do cech charakteru nie znaczy „gorszy”, lecz powstający nie w pierwszy możliwy sposób: jako bezpośrednie działanie danego organu uczuciowego (tak powstają cechy „pierwszorzędne”); lecz w drugi możliwy sposób: jako wynik tłumienia wysiłków bezpośredniego działania danego organu uczuciowego do przejęcia kontroli nad naszym postępowaniem.

Pierwszą z drugorzędnych cech charakteru Boga, jakie chcielibyśmy omówić, jest pokora – co prawda poniekąd omówiliśmy ją już wystarczająco w odcinkach odnośnie Boskiej samooceny, a szczególnie w tym odcinku, więc generalnie tam odsyłamy po więcej informacji, ale chcielibyśmy tu dodać nieco informacji.

Pokora to trzeźwa i właściwa samoocena – taka, która jest dokładnym odzwierciedleniem rzeczywistości, nie zbyt niska i nie zbyt wysoka.

Rzymian rozdział 12 werset 3: „Mocą bowiem łaski, jaka została mi dana, mówię każdemu z was: Niech nikt nie ma o sobie wyższego mniemania, niż należy, lecz niech sądzi o sobie trzeźwo – według miary, jaką Bóg każdemu w wierze wyznaczył”.

Samoocena – to niższa pierwszorzędna samolubna cecha charakteru, wynikająca z działania zamiłowania do posiadania oceny samego siebie (szacunek, z jakim patrzy się na samego siebie, wartość myśli i uczucia przypisywane samemu sobie, ocena jaką posiada się dla samego siebie)

Jeśli pozwolimy samoocenie na rządzenie nami (czy to przez przerost, czy przez nadmierne tracenie), zamiast kontrolować ją poprzez przejawianie cech wyższych pierwszorzędnych: wiary, nadziei, samokontroli, cierpliwości, pobożności, miłości braterskiej i miłości bezinteresownej (dobroczynności), to w naszym charakterze mogą rozwinąć się rozmaite wady (zależnie od kierunku wysiłków samooceny jakich nie będziemy kontrolować).

Na przykład: w przypadku nadmiaru, przerostu samooceny mogą rozwinąć się: pycha, arogancja, samowyniesienie, egotyzm, wyniosłość, chełpliwość, bezpodstawne samousprawiedliwianie. W przypadku braku, nadmiernej utraty samooceny mogą natomiast rozwinąć się: brak wiary w siebie, brak zadowolenia z siebie, brak szacunku do siebie (uważanie siebie za bezwartościowego, lekceważenie i niedocenianie własnych możliwości).

Jeśli jednak wyżej wymienione wyższe pierwszorzędne cechy kontrolują i tłumią wysiłki samooceny do rządzenia nami (warto zauważyć, że tłumienie wysiłków rządzenia nami przez zbyt niską samoocenę oznacza pobudzanie jej wzrostu – by nie myśleć o sobie nazbyt nisko), wynikiem jest przejawianie cechy pokory, łaski drugorzędnej.

Boska samoocena jest doskonale kontrolowana przez wyższe pierwszorzędne cechy Jego charakteru – nie ma On ani wyższego, ani niższego mniemania o sobie, niż należy, lecz takie, jakie dokładnie odzwierciedla rzeczywistość. Dlatego:

• Dzięki zaufaniu do Siebie wie On, że wszystkiemu potrafi sprostać zgodnie ze Swą istotą, charakterem, planem i dziełami. Nigdy ani przez chwilę w żadnej okoliczności nie odczuwa braku zaufania do Siebie dobrze wiedząc, że jest w stanie sprostać każdej sytuacji, okoliczności, wymaganiu czy zadaniu.
• Dzięki zadowoleniu z Siebie wie, że jest „doskonały, nienaganny i bez jakichkolwiek braków” (Jakuba rozdział 1 werset 4: „Wytrwałość natomiast niech was prowadzi do dzieła doskonałego, abyście byli doskonali, nienaganni i bez jakichkolwiek braków”). Nigdy nie czyni Sobie wymówek. Nie ma Sobie nic do zarzucenia. Nigdy nie znajduje najmniejszej usterki w Swej istocie, planach czy czynach, ponieważ wie, że nie ma w Nim żadnego braku i że pod każdym względem jest absolutnie i niezmiennie doskonały.
• Dzięki szacunkowi do Siebie widzi On Siebie jako godnego Swej własnej oceny. Widzi, że Jego każda zaleta jest godna uznania, każda myśl wartościowa, każde słowo godne polecenia, a każdy czyn odpowiednio wysoko przez Niego ceniony, traktując każdą złą rzecz jako niegodną Go. Nigdy nie brakuje Mu szacunku do Siebie. Nigdy w jakimkolwiek znaczeniu nie uważa Siebie za niegodnego i nigdy nie wstydzi się żadnych Swych myśli, słów ani czynów, ponieważ są one doskonałe.

Co za tym idzie – Bóg nie jest pyszny ani zarozumiały, ceniąc Siebie jako w najwyższym stopniu i nieporównywalnie doskonałego i jako takiego godnego zatem własnego zaufania do Siebie, zadowolenia z Siebie i szacunku do Siebie – posiada więc w Swym charakterze cechę pokory: trzeźwej i właściwej samooceny – nie zaniżonej ani zawyżonej.