Antytypy rozdziałów 20-22
W poprzednim odcinku rozważyliśmy kwestię pomazania Elizeusza – o czym mówiły końcowe wersety 1 Królewskiej rozdziału 19. W ciągu kolejnych 3 rozdziałów – to jest od 20 do 22, o Eliaszu jest bardzo mało – pojawia się on na scenie tylko w rozdziale 21 wersetach od 17 do 29. Co za tym idzie, w tej serii nie będziemy jakoś bardzo szczegółowo omawiać tych wersetów, które o nim nie mówią. Niemniej jednak ponieważ kolejne wystąpienia Eliasza mają związek z opisanymi tam wydarzeniami, to powiemy sobie o nich na tyle, na ile jest to niezbędne dla uzyskania ogólnego widoku na antytyp i kontekstu dla opisywanych wydarzeń.
Zaczniemy jednak od uwagi, że w tym miejscu (tj. od rozdziału 20) dosyć wyraźna jest kolejna zmiana punktu widzenia – to jest po raz kolejny antytyp „wraca” i rozpoczyna się chronologicznie w innym punkcie czasowym – żeby ukazywać wydarzenia z innego punktu widzenia.
Jeżeli chodzi o 1 Królewską rozdział 20, to jest w nim mowa o dwóch wojnach Achaba z Syryjczykami. Syria (w niektórych przekładach Aram) – z hebrajskiego אָרַם – ‚Aram, ma znaczenie: być wysoki, wyróżniony, wywyższony, wyniesiony – i pochodzi z tego samego rdzenia co słowo אַרְמוֹן – ‚armown (pałac, cytadela, wieża, baszta, twierdza), który ma znaczenie „być wywyższony/wyniesiony” – z tego względu, że się wyróżnia. Nieźle to widać w 2 Królewskiej rozdziale 15 wersecie 25: „Jego tarczownik Pekach, syn Remaliasza, uknuł przeciwko niemu spisek i zabił go w Samarii w wieży (אַרְמוֹן – ‚armown) pałacu królewskiego.” Co za tym idzie – Syryjczycy dobrze przedstawiają radykałów – tych, którzy się wyróżniają, mają skrajne poglądy i dążą do zasadniczych zmian (w przeciwieństwie do konserwatystów, którzy w miarę możliwości pragną obronić i utrzymać dotychczasowy stan rzeczy).
Oczywiście – nie są to „dowolni” radykałowie, lecz tacy, jacy wynikają z kontekstu. Trzeba bowiem zauważyć, że ci, którzy kilka stuleci temu byli uważani za radykałów, dzisiaj są uważani za konserwatystów. Dzisiaj demokracja jest „obecnym porządkiem rzeczy” – i to ona jest konserwatywna (radykalny jest natomiast np. anarchizm), natomiast nie zawsze tak było. Wieki temu, kiedy w państwie (w typie: w Samarii) panowała autokracja (w typie: Achab), wtedy czymś radykalnym była demokracja.
W 1 Królewskiej rozdziale 20 wersetach 1-21 jest mowa o pierwszej wojnie z Syryjczykami, czyli o „odwiecznym” konflikcie pomiędzy zastępami włoskiej demokracji (antytypicznym Benhadadem) a europejską autokracją (antytypicznym Achabem), który zakończył się pełnym zwycięstwem Achaba nad Benhadadem. Owo zwycięstwo było zupełne mniej więcej na początku reformacji.
O drugiej antytypicznej bitwie z Syryjczykami mówi natomiast 1 Królewska rozdział 20 wersety 23-34. Stanowił ją wysiłek demokratycznej Holandii (w latach 1572-1650) oraz demokratycznej Anglii (w latach 1642-1688), by obalić autokrację (antytypicznego Achaba), co zakończyło się kolejną porażką antytypicznych Syryjczyków.
Niemniej, ponieważ autokracja poprzez swoje postępowanie związane z wojnami odnośnie hiszpańskiej sukcesji (w latach 1692-1697 oraz 1704-1712) przekreśliła swoje zwycięstwo poprzez znaczne ustępstwa na rzecz demokracji w tych dwóch krajach, jej klęska z rąk demokracji została zapowiedziana przez mężów stanu państw autokratycznych (o czym jest mowa w 1 Królewskiej rozdziale 20 wersetach 35-43).
Treścią 1 Królewskiej rozdziału 21 jest kwestia związana z winnicą Nabota, jaka została przejęta przez Achaba. W wielkim skrócie – scena ta miała swój antytyp w prześladowaniu francuskich Hugenotów (w tym w ich słynnej rzezi w trakcie tzw. „Nocy św. Bartłomieja” z 1572 roku) za namową Kościoła Rzymskokatolickiego (w typie: Izebel/Jezabeli), przez wcześniej przygotowanych fałszywych świadków (werset 10: „Znajdźcie dwóch łajdaków gotowych zaświadczyć, że bluźnił on Bogu i królowi (…)”) – to jest francuskiego kleru oraz szlachty, w rzekomym interesie władzy świeckiej (Achaba), która pożądała przywilejów tych protestantów (winnicy Nabota). A co to były za przywileje? Protestanci przez wiele lat posiadali własny podrzędny rząd (winnicę) we Francji, którego nie chcieli oddać. Cały antytyp tego rozdziału wypełnił się jakiś czas przed rokiem 1700.
1 Królewska rozdział 22 wersety 1-40 jest typem konfliktu między radykałami (antytypicznymi Syryjczykami), szczególnie francuskimi rewolucjonistami, a autokracją (antytypicznym Achabem), wspieraną przez arystokrację, szczególnie w Brytanii (antytypicznym Jehoszafatem). Prorocy, którzy oszukali króla, przedstawiają politycznych, edukacyjnych, klerykalnych, arystokratycznych, społecznych i finansowych rzeczników autokracji, którzy wprowadzili ją (częściowo pokazaną w świętym cesarstwie rzymskim) w błąd, by rozpoczęła wojnę z radykałami Europy, szczególnie tymi z republikańskiej Francji.
Micheasz (מִיכָֽיְהוּ – co znaczy: „który jest jak Bóg”) reprezentuje liberalną grupę europejskich mężów stanu, której przywódcą był Charles Fox, brytyjski mąż stanu, jeden z największych dyskutantów i oratorów, jacy kiedykolwiek żyli. Początkowo grupa ta bez przekonania zgodziła się na udział w wojnie przeciwko rewolucyjnej Francji (werset 15: „Gdy dotarli na miejsce, król zapytał: Micheaszu, czy mamy wyruszyć na wojnę o Ramot Gileadzkie, czy tego zaniechać? Wyrusz — odpowiedział Micheasz — a poszczęści ci się i PAN wyda je w twoje ręce”), a potem doradzała odwrotnie (werset 17: „Wtedy Micheasz oświadczył: Widziałem całego Izraela rozproszonego po górach, jak owce, którym brak pasterza. PAN mi przy tym powiedział: Oni nie mają pana. Niech każdy wraca cało z powrotem do domu”), przewidując porażkę dla autokracji i z tego powodu popadła w jej niełaskę.
Werset 11: „(11) Sedekiasz, syn Kenaany, zrobił sobie nawet żelazne rogi: Tak mówi PAN — wykrzykiwał. — W ten sposób będziesz bódł Aramejczyków aż do ich wytępienia!”.
Sedekiasz (צדקיה – „Jahwe jest sprawiedliwy”), syn Kenaany (כְּנַעֲנָה – „kupiec/handel” – porównaj Ezechiela rozdział 28 wersety 16-18: „(16) Przy twym rozległym handlu stałeś się pełen przemocy — zgrzeszyłeś! Wtedy zrzuciłem cię, zhańbionego, z góry Bożej i usunąłem cię, cherubie wiele mogący, spośród ognistych kamieni. (17) Twoje piękno uczyniło twe serce wyniosłym! Zniweczyłeś swą mądrość z powodu swej świetności. Zrzuciłem cię na ziemię! Postawiłem cię przed królami, by ci się przypatrzyli. (18) Twoje liczne winy, twój niegodziwy handel zbezcześciły twoje świętości. Dlatego sprawiłem, że wyszedł z ciebie ogień, który cię pochłonął. Na oczach wszystkich patrzących zamieniłem cię w proch ziemi”), reprezentuje takich dyplomatów jak William Pitt Młodszy, którzy zjednoczyli autokratyczne narody Europy z finansami w coś, co wówczas wydawało się niepokonanym przymierzem potęg (żelazne rogi) przeciwko demokratycznej Francji itp.
Werset 34: „(34) Wtem pewien wojownik ni stąd ni zowąd naciągnął łuk i trafił króla izraelskiego w spojenie między pasem a pancerzem. A ten rzekł do swojego woźnicy: Zawróć i wywieź mnie z pola bitwy, gdyż jestem ranny”
W czasie tego konfliktu autokracja została pokonana (zraniony Achab) przez śmiałego Napoleona (człowieka, który ni stąd, ni zowąd naciągnął łuk), a święte cesarstwo rzymskie zostało zniszczone w roku 1806 (Achab został wywieziony z pola bitwy). W wyniku tego autokracja została bardzo znacząco osłabiona i około połowy wieku – przez rewolucje z roku 1848 i późniejsze wydarzenia – została zmuszona do rozpoczęcia przyznawania konstytucji i prawa głosu niemal każdemu narodowi Europy, który dotąd ich nie posiadał. W ten sposób autokracja umarła. Zmiana ta stała się tak powszechna, że od tamtej pory demokracja przestała być uważana za coś radykalnego. Co za tym idzie – od tamtej pory antytypicznymi Syryjczykami są radykalni socjaliści, komuniści, syndykaliści i anarchiści. Tak więc chociaż poprzednio antytypicznym Benhadadem była demokracja (punkt widzenia obecny w 1 Królewskiej), to później w europejskim świecie politycznym antytypem Syryjczyków stał się bolszewizm (punkt widzenia obecny w pewnych fragmentach 2 Królewskiej).
1 Królewska rozdział 22 wersety 41-49 dotyczą natomiast demokracji – Ameryki miłującej wolność od roku 1860 do 1919. I tylko jako ciekawostka: w wersecie 49 („(49) Jozafat wystawił okręty Tarszisz, aby płynęły do Ofiru po złoto. Jednak nie popłynęły, bo uległy rozbiciu pod Esjon-Geber”) pokazane jest zniszczenie wielu handlowych statków Ameryki przez U-boty w latach 1914 do 1917, a w wersecie 50 („(50) Wtedy Ochozjasz, syn Achaba, powiedział Jozafatowi: Niech moi słudzy idą na okręty z twoimi sługami! Ale Jozafat nie chciał”) pokazana jest jej odmowa współpracy z narodami europejskimi, działającymi oddzielnie przeciwko Niemcom, zanim do wojny przystąpiła Ameryka.
W kolejnym odcinku zajmiemy się 1 Królewską rozdziałem 21 wersetami 17-29 – w których jest mowa o Eliaszu.