Luter a dziesięć przykazań

Luter a dziesięć przykazańKiedy Luter i inni wcześni reformatorzy mieli oczy otwarte na liczne wielkie prawdy Wieku Ewangelii, dostrzegali, że Kościół nie znajdował się pod działaniem antytypicznej Hagar, czyli Przymierza Zakonu:

Galacjan rozdział 4 wersety 21-31: „(21) Powiedzcie mi, wy, którzy chcecie być pod Prawem, czy nie dociera do was to, co Prawo mówi? (22) Napisane jest przecież, że Abraham miał dwóch synów, jednego z niewolnicy, a drugiego z kobiety wolnej. (23) Ten z niewolnicy narodził się tylko dzięki zabiegom ciała, ten z wolnej — na mocy obietnicy. (24) Ma to znaczenie przenośne. Te kobiety są jak dwa przymierza: jedno z góry Synaj, rodzące w niewolę — jest nim Hagar. (25) Hagar jest obrazem góry Synaj w Arabii i odpowiada teraźniejszej Jerozolimie, która wraz ze swoimi dziećmi wciąż spełnia powinności niewolnicy. (26) Natomiast górna Jerozolima jest wolna — i ona jest naszą matką. (27) Jest bowiem napisane: Wiwatuj, niepłodna, która nie rodzisz! Zawołaj radośnie, nie znająca bólów! Gdyż więcej dzieci ma samotna niż ta, która ma męża. (28) Wy zaś, bracia, po Izaaku, jesteście dziećmi obietnicy. (29) Kiedyś ten, który narodził się tylko dzięki zabiegom ciała, prześladował tego, który narodził się za sprawą działania Ducha. Teraz mamy do czynienia z czymś podobnym. (30) Lecz co czytamy w Piśmie? Wypędź niewolnicę oraz jej syna, bo na pewno nie będzie dziedziczył syn niewolnicy razem z synem wolnej. (31) A zatem, bracia, nie jesteśmy dziećmi niewolnicy, lecz kobiety wolnej!” (nieco więcej wyjaśnień na temat treści tych wersetów oraz tego w jaki sposób te kobiety przedstawiały w antytypie Przymierza, można znaleźć w odcinkach odnośnie małżeńskości jako cechy charakteru Boga – w tym i trzech następnych odcinkach tej serii).

Owo Przymierze Zakonu, pod którym nie znajdował się Kościół, zawierało w sobie m.in. Dziesięć Przykazań:

  • 2 Mojżeszowa rozdział 34 werset 28: „Mojżesz przebywał z PANEM na górze przez czterdzieści dni i przez czterdzieści nocy. Nie jadł chleba ani nie pił wody i spisał na tablicach słowa przymierza — Dziesięć Przykazań”;
  • 5 Mojżeszowa rozdział 10 werset 4: „PAN wypisał na tych tablicach to samo, co na poprzednich, czyli Dziesięć przykazań, które na górze, w dniu zgromadzenia, ogłosił wam z ognia. A potem PAN mi je wręczył”.

Dostrzegali oni więc, iż prawdziwy Kościół podlegał starszemu Przymierzu – Abrahamowemu Przymierzu związanemu Przysięgą, reprezentowanemu w typie przez Sarę, której syn – Izaak, przedstawia w antytypie Jezusa i Kościół, członków Jego Ciała:

  • Galacjan rozdział 3 wersety 8, 16 i 29: „(8) Pismo zaś, które przewidywało, że Bóg będzie usprawiedliwiał pogan na podstawie wiary, już wcześniej zapowiedziało Abrahamowi: W tobie będą błogosławione wszystkie narody. (…) (16) Odnosząc to do Abrahama, trzeba zauważyć, że otrzymał on obietnice dla siebie i swego potomka. Słowo potomstwo bowiem, użyte w obietnicy, występuje w liczbie pojedynczej, a nie mnogiej. Chodzi więc o potomka — jednego, nie wielu. Tym potomkiem jest Chrystus. (…) (29) A jeśli zawieracie się w Chrystusie, to jesteście potomstwem Abrahama, dziedzicami — według obietnicy”;
  • i powyżej cytowany rozdział 4 wersety 22-31, z których zacytujemy jeszcze raz werset 28, z innego przekładu, który nieco lepiej oddaje znaczenie tego wersetu: „(28) Właśnie wy, bracia, jesteście — jak Izaak — dziećmi obietnicy”.

Luter i inni zauważyli to, co każdy, nawet przypadkowy, czytelnik powinien dostrzec – to jest iż Apostoł Paweł przeciwstawia usprawiedliwienie następujące w wyniku wiary w prawdziwe ofiarowanie, ofiarowanie Chrystusa, typicznemu usprawiedliwieniu przypisanemu Izraelowi z powodu przelanej krwi cielców i kozłów, które musiało być corocznie powtarzane:

  • Hebrajczyków rozdział 10 wersety 1-10: „(1) Prawo bowiem, zawierając cień przyszłych dóbr [typ], a nie sam obraz rzeczy [antytyp], nie może nigdy przez te same ofiary, które co roku są nieustannie składane, uczynić doskonałymi tych, którzy przychodzą. (2) W przeciwnym razie przestano by je składać, dlatego że składający je, raz oczyszczeni, nie mieliby już żadnych grzechów na sumieniu. (3) A jednak przez te ofiary każdego roku odbywa się przypominanie grzechów. (4) Niemożliwe jest bowiem, aby krew wołów i kozłów gładziła grzechy. (5) Dlatego przychodząc na świat, mówi: Ofiary ani daru nie chciałeś, ale przygotowałeś mi ciało. (6) Całopalenia i ofiary za grzech nie podobały się tobie. (7) Wtedy powiedziałem: Oto przychodzę – na początku księgi napisano o mnie – abym spełniał twoją wolę, o Boże. (8) Powiedziawszy wyżej: Ofiar, darów, całopaleń i ofiar za grzech nie chciałeś i nie podobały się tobie, choć składa się je zgodnie z prawem [Zakonu]; (9) Następnie powiedział: Oto przychodzę, abym spełniał twoją wolę, o Boże. Znosi pierwsze, aby ustanowić drugie. (10) Za sprawą tej woli jesteśmy uświęceni przez ofiarę ciała Jezusa Chrystusa raz na zawsze”.

Luter oraz inni reformatorzy dostrzegali różnicę pomiędzy Mojżeszem Prorokiem a Mojżeszem Prawodawcą, utrzymując, że jego autorytet Prawodawcy rozciągał się tylko na Izraela. Z tej przyczyny zaprzeczali jakoby Dziesięć Przykazań było prawem dla chrześcijan, chociaż uznawali je za cenne wskazówki interpretowania zasad we wszystkich czasach i dla wszystkich ludzi. Luter powiedział:

„Dziesięć Przykazań nie odnosi się do nas, pogan i chrześcijan, lecz jedynie do Żydów. Jeśli jakiś duchowny usiłuje podporządkować was Mojżeszowi, zapytajcie go, czy Mojżesz wyprowadził was z Egiptu”,

odnosząc się w tych słowach do 5 Mojżeszowej rozdziału 5 wersetów 1-6:

  • „(1) Mojżesz zwołał całego Izraela i powiedział: Słuchaj, IZRAELU, ustaw i praw, które Ja dziś ogłaszam w twojej obecności. Nauczcie się ich i dopilnujcie, aby je stosować. (2) Jahwe, nasz Bóg, zawarł Z NAMI przymierze na Horebie. (3) Zawarł je nie z naszymi ojcami. Jahwe zawarł to przymierze Z NAMI [nie z kimkolwiek innym] — z nami wszystkimi, którzy tu dziś jesteśmy żywi. (4) Jahwe rozmawiał też z wami twarzą w twarz, na górze, przemawiał spośród płomieni. (5) Ja w tym czasie stałem pomiędzy Jahwe a wami, by obwieszczać wam Słowo Jahwe, gdyż baliście się ognia i nie wstąpiliście na górę. (6) Ja jestem Jahwe, twój Bóg, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli”.

Na marginesie – Kalwin wypowiadał się nie mniej jasno, oświadczył m.in., że „sabat jest zniesiony” i zaprzeczył, by „jego moralna część, to znaczy obchodzenie jednego dnia w tygodniu, nadal obowiązywała”, dodając przy tym jednak: „zwyczajowo zbieramy się w ustalone dni”.

Usprawiedliwienie przez wiarę, a nie przez przestrzeganie prawa Mojżeszowego bądź rzymskokatolickich postów i odbywanie kar pokutnych stanowiło uzasadnienie dla rozpoczęcia Reformacji.
Poprzednia stronaNastępna strona