Ostatnio odpowiadaliśmy na pewne pytanie, które – jak myślimy – jest na tyle interesujące, że postanowiliśmy podzielić się odpowiedzią na nie z większą ilością osób.

1 Mojżeszowa rozdział 6 werset 6 mówi: „żałował Pan, że uczynił człowieka na ziemi i bolał nad tym w sercu swoim” – czy Bóg się pomylił stwarzając człowieka? Czyżby nie był wszechwiedzący?

To prawda, że często spotykanym zrozumieniem tego wersetu jest to, ze Bogu było przykro, że stworzył człowieka, że był wręcz załamany z tego powodu. Niemniej jednak ten werset w istocie wcale tego nie uczy – ale, żeby móc to jasno dostrzec, należy wytłumaczyć kilka rzeczy:

Po pierwsze: czy Bóg żałował stworzenia człowieka? Absolutnie nie, gdyż Bóg przewidział, że człowiek zgrzeszy [ten grzech wcale go nie zaskoczył] – i przewidział też to, co On zrobi w związku z tym!

• Dzieje Apostolskie rozdział 15 werset 18: „Znane są Bogu wszystkie Jego dzieła od wieczności”.

Gdyby Bóg żałował, że stworzył człowieka, to by go zniszczył – i obecnie rodzaj ludzki by nie istniał.

A więc czego żałował Bóg? Tego, o czym jest napisane w poprzednim wersecie – wersecie 5: „A gdy Pan widział, że wielka jest złość człowieka na ziemi i że wszelkie jego myśli oraz dążenia jego serca są ustawicznie złe” – to TO powodowało smutek w Bogu, że stworzył człowieka i „bolał nad TYM [tym złem ludzkości] w sercu swoim”, jak mówi werset 6.

Kolejna kwestia, która jest tu istotna to słowa „na ziemi” z wersetów 5 i 6 – słowo „ziemia” niekoniecznie zawsze oznacza planetę ziemię, czasem też „porządek społeczny”/”sposób zorganizowania społeczeństwa” w pewnym okresie czasu. Na przykład w tym odcinku jest więcej informacji o „ziemi” „pierwszego świata” – czyli formy zorganizowania społeczeństwa przed potopem.

Dalej – samo słowo przetłumaczone tu jako „żałował” (hebrajskie נָחַם – nacham) – w naszym polskim języku ma dość ograniczone znaczenie w stosunku do oryginału. W oryginale ma ono bowiem szersze znaczenie: zmianę czyjegoś umysłu/myśli, lub sposobu postępowania. Na przykład warto zwrócić uwagę na znaczenie tego słowa w tych wersetach:

• 4 Mojżeszowa rozdział 23 werset 19: „Bóg nie jest człowiekiem, aby miał kłamać, ani synem człowieczym, żeby miał żałować [nacham]. Czy on powie coś, a tego nie uczyni? Czy wypowie, a nie spełni?” (przekład UBG [Uwspółcześniona Biblia Gdańska], inne przekłady: BWP [Biblia Warszawsko-Praska] – „ani jak syn ludzki, który zmienia zdanie”; BT [Biblia Tysiąclecia]: „nie jak syn ludzki, by się wycofywał”; EIB [przekład Ewangelicznego Instytutu Biblinego]: „ani synem człowieczym, by miał zmieniać zdanie”; BPau [Biblia Paulistów]: „ani syn ludzki, co się wycofuje!”);
• 1 Samuelowa rozdział 15 werset 29: „Ponadto Mocarz Izraela nie kłamie i nie będzie żałować [nacham], gdyż nie jest człowiekiem, aby miał żałować [nacham]„ (przekład UBG, inne przekłady: BPau – „Bo chwała Izraela nie kłamie i nie zmienia zdania, jak człowiek, który zdanie zmienia”);
• Psalm 90 werset 13: „Powróć, PANIE. Jak długo jeszcze? [nacham] Zlituj się nad swymi sługami” (przekład UBG, inne przekłady: BG [Biblia Gdańska] – „dokądże odwłaczasz?”; BWP – „zwróć się ku nam wreszcie”;
• Psalm 110 werset 4: „PAN przysiągł i nie będzie żałował [nacham]: Ty jesteś kapłanem na wieki według porządku Melchizedeka” (przekład UBG, inne przekłady: BWP – „Pan złożył przysięgę i nie cofnie jej nigdy”; BT – „i żal Mu nie będzie”);
• Jeremiasza rozdział 4 werset 28: „Dlatego ziemię ogarnie smutek, a ciemność – niebieskie przestworza. Bo jak powiedziałem, tak postanowiłem – nie będę żałował [nacham] ani nie odstąpię od tego” (przekład BT, inne przekłady: PNŚ [Przekład Nowego Świata] – „Gdyż powiedziałem, rozważyłem i nie żałowałem ani od tego nie odstąpię”; BPau: „bo powiedziałem, postanowiłem i nie zmieniłem zdania”; BG – „przeto, żem mówił, com umyślił, a nie żałuję”);
• Ezechiela rozdział 24 werset 14: „Ja, PAN, tak postanowiłem. Nadchodzi! Za moją sprawą! Niczego nie zaniedbam, nie okażę litości ani żalu! [nacham] Osądzę cię stosownie do twego postępowania i według twoich czynów — oświadcza Wszechmocny PAN” (przekład EIB, inne przekłady: UBG – „nie cofnę się i nie zlituję się ani nie będę żałował”; WUJ [Biblia księdza Wujka] – „nie minę, ani sfolguję, ani się dam uprosić”);
• Jonasza rozdział 3 werset 9: „A może Bóg znów się użali [nacham] i odstąpi od swojego gniewu, i nie zginiemy” (przekład BW [Biblii Warszawskiej], inne przekłady: EIB – „zechce okazać nam miłosierdzie”; BPau – „może Bóg zlituje się”; BT – „może się odwróci i ulituje Bóg”; BWP – „Któż to wie, może Bóg znów się ulituje, powstrzyma zapalczywość swojego zagniewania, i w ten sposób może ocalejemy”).

Ponieważ Bóg zna koniec na początku, to nigdy nie potrzebuje zmieniać swojego zdania, ani nigdy tak nie czyni – jak mówi np. Jakuba rozdział 1 werset 17: „Całe dobro, którym można obdarzyć, i wszelki doskonały dar pochodzą z góry, od Ojca światłości. W NIM NIE MA ŻADNEJ ZMIENNOŚCI ANI CIENIA ODMIANY”, czy Izajasza rozdział 46 werset 10: „Ja od początku zwiastowałem to, co będzie, i z dawna to, co jeszcze się nie stało. Ja wypowiadam swój zamysł, i spełnia się on, i dokonuję wszystkiego, czego chcę”, itp.

Ale On od czasu do czasu zmienia swoje sposoby postępowania – wypełnia wszystkie Swoje aktualne cele aż do chwili ich zrealizowania, a następnie zaczyna wypełniać inne Swoje cele – zmieniając przez to sposób Swojego postępowania, ale nie swoje zamiary/cele – nie Swój umysł, w którym już dawno zaplanował owe zmiany sposobu postępowania. Na przykład – gdy zakończył cele swego postępowania z patriarchami (jak Abrahamem, czy Izaakiem, itp.), to zmienił Swój sposób postępowania, by zrealizować cele jakie miał do wykonania w Wieku Żydowskim, a następnie znów zmienił Swój sposób postępowania by zająć się celami jakie miał w Wieku Ewangelii, itp.

Tak więc, jeżeli to słowo „żałował” z 1 Mojżeszowej rozdziału 6 wersetu 6 rozumie się w ten sposób – to jest, że dotyczy ono zmiany sposobu Boskiego postępowania – że Bóg postanowił zmienić Swój sposób postępowania w związku z tym złem jakie napełniło ziemię, w istniejącym ówcześnie sposobie zorganizowania przedpotopowego społeczeństwa – to znika ostatnia trudność w tym wersecie.